• આદિત્ય L1 મિશન -તેજ દફતરી
  આર્ટિકલ 1-9-2023 07:56 AM
  લેખક: તેજ દફતરી
  
  ગયા લેખમાં આપણે જોયું હતું કે આ એઆઈએ ચંદ્રયાન-3ને તેનું ચંદ્ર મિશનને હાંસલ કરવામાં કેવી રીતે મદદ કરી છે,  હવે આપણે આ લેખમાં સમજીશું કે આ આદિત્ય-એલ1, સૂર્યનો અભ્યાસ કરવા માટેનું ભારતનું પ્રથમ અવકાશ-આધારિત મિશન, એ 2 સપ્ટેમ્બરે લોન્ચ થશે?ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઇઝેશન (ઇસરો) એ ગયા સોમવારે જણાવ્યું હતું કે, સૂર્યનો અભ્યાસ કરવા માટે પ્રથમ અવકાશ-આધારિત ભારતીય ઓબ્સર્વેટરી , આદિત્ય-એલ1નું પ્રક્ષેપણ 2 સપ્ટેમ્બરે, શ્રીહરિકોટાથી સવારે 11:50 AM વાગ્યે નિર્ધારિત થયેલ છે.સ્પેસ એજન્સીએ સ્પેસ થીમ પાર્ક, શ્રીહરિકોટાની વેબસાઇટ -- lvg.shar.gov.in પર પ્રક્ષેપણ માટે નોંધણી કરીને શ્રીહરિકોટા ખાતેની લોન્ચ વ્યૂ ગેલેરીમાંથી પ્રક્ષેપણના સાક્ષી બનવા માટે નાગરિકોને આમંત્રણ આપ્યું છે. રજીસ્ટ્રેશન કામચલાઉ 29 ઓગસ્ટથી બપોરે 12 વાગ્યાથી સક્ષમ કરવામાં આવશે, જે ઉપરોક્ત વેબસાઈટમાં જણાવેલ છે.ઇન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) ના દ્વારા આદિત્ય L1 મિશન એ આપણા સૌથી નજીકના તારા, સૂર્યના રહસ્યોને ઉઘાડવાનો ઉદ્દેશ્ય સાથેનું એક મહત્વાકાંક્ષી પ્રોજેક્ટ છે. 2022 માં પ્રક્ષેપણ માટે સુનિશ્ચિત, આ ગ્રાઉન્ડબ્રેકિંગ મિશન પૃથ્વી અને સૂર્યની વચ્ચે સ્થિત લેગ્રેંગિયન બિંદુ L1 ની આસપાસ ભ્રમણકક્ષામાં અવકાશયાન મૂકશે. સૂર્યના કોરોના અને સૌર વાવાઝોડાનો અભ્યાસ કરવા પર પ્રાથમિક ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીને, આદિત્ય L1 મિશન પૃથ્વી પર સૂર્યના પ્રભાવ અને આપણા સૌરમંડળના રહસ્યો વિશેની આપણી સમજણને આગળ વધારવા માટે આ મહાન કાર્ય હાથ ધરવામાં આવ્યું છે.સ્પેસ એજન્સીના જણાવ્યા મુજબ, આ સૌર પ્રવૃત્તિઓનું અવલોકન કરવાનો અને વાસ્તવિક સમયમાં અવકાશના હવામાન પર તેની અસરનો વધુ ફાયદો આ મિશનથી જાણવા મળશે.હવે આપણે જોઈએ કે આ મિશનના કેટલાક ઉદ્દેશ્યો:આદિત્ય L1 મિશનનો ઉદ્દેશ્ય સૂર્યના ગતિશીલ વર્તણૂકની વ્યાપક સમજણ હાંસલ કરવાનો છે, ખાસ કરીને બે પ્રાથમિક ઉદ્દેશ્યો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીશું: 

  1. સૌર કોરોનાનો અભ્યાસ: સૂર્યનું બાહ્ય વાતાવરણ, જે કોરોના તરીકે ઓળખાય છે, તેની સૌથી રસપ્રદ અને ભેદી વિશેષતાઓમાંની એક છે. આ મિશન કોરોનાના તાપમાન, રચના અને ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ઉત્સર્જનનું નિરીક્ષણ કરવા અને માપવા માટે અદ્યતન સાધનોનો ઉપયોગ કરશે. કોરોનાનો વિગતવાર અભ્યાસ કરીને, વૈજ્ઞાનિકો આશા રાખે છે કે સૌર પવન અને કોરોનલ માસ ઇજેક્શન પાછળની પદ્ધતિઓમાં જાણવામાં આવશે. જે અવકાશના હવામાન અને પૃથ્વીના ચુંબકીય વાતાવરણ પર નોંધપાત્ર અસર કરી શકે છે.2 સૌર વાવાઝોડાની તપાસ: સૌર તોફાનો, જેમ કે સૌર જ્વાળાઓ અને કોરોનલ માસ ઇજેક્શન, વિશાળ માત્રામાં ઊર્જા અને ચાર્જ થયેલા કણોને અવકાશમાં મુક્ત કરે છે. આ ઘટનાઓ સંચાર પ્રણાલીને વિક્ષેપિત કરવાની, ઉપગ્રહોને નુકસાન પહોંચાડવાની અને અવકાશયાત્રીઓ માટે જોખમ ઊભું કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. આદિત્ય L1 મિશન સૌર વાવાઝોડાની રચના અને ઉત્ક્રાંતિને સમજવા અને અવકાશના હવામાનની ઘટનાઓ સાથેની તેમની લિંકને સમજવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરશે, વધુ સારી આગાહી કરશે.આદિત્ય L1 અવકાશયાન અદ્યતન સાધનોના સ્યુટથી સજ્જ હશે, જે સૂર્યની પ્રવૃત્તિઓ વિશે અમૂલ્ય ડેટા મેળવવા માટે સાવચેતીપૂર્વક ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે. કેટલાક મુખ્ય સાધનોમાં સમાવેશ થાય છે જે નીચે દર્શાવેલ છે:

  1 વિઝિબલ એમિશન લાઇન કોરોનાગ્રાફ (VELC): VELC સૂર્યના કોરોનાને દૃશ્યમાન અને નજીકના અલ્ટ્રાવાયોલેટ પ્રકાશમાં અવલોકન કરશે, અભૂતપૂર્વ રીઝોલ્યુશન સાથે બાહ્ય વાતાવરણના ફોટોસ કેપ્ચર કરશે. તે વૈજ્ઞાનિકોને કોરોનાની ગતિશીલતાનો અભ્યાસ કરવા અને સૌર વાવાઝોડાના ઉદભવ અને ઉત્ક્રાંતિને ટ્રેક કરવા સક્ષમ બનાવશે. જે માનવ અને પૃથ્વી પરની તમામ જીવ સૃષ્ટિ માટે થતી અસરો જાણવા માટે ખુબ અગત્યનો ભાગ ભજવે છે. 

  2 સોલર અલ્ટ્રાવાયોલેટ ઇમેજિંગ ટેલિસ્કોપ (SUIT): SUIT સૂર્યના રંગમંડળ અને અલ્ટ્રાવાયોલેટ શ્રેણીમાં સંક્રમણ ક્ષેત્રની ઉચ્ચ-રિઝોલ્યુશનના ફોટાઓ તે પ્રદાન કરશે. આ સાધન વૈજ્ઞાનિકોને સૂર્યના ચુંબકીય ક્ષેત્ર અને સૌર પ્રવૃત્તિ પર તેના પ્રભાવને ચલાવવાની પદ્ધતિને સમજવામાં મદદ કરશે.

  3 આદિત્ય સોલાર વિન્ડ પાર્ટિકલ એક્સપેરિમેન્ટ (ASPEX): ASPEX સૌર પવનમાં ચાર્જ થયેલા કણોના ગુણધર્મોને માપશે, જે સૌર પ્લાઝ્માની ઉર્જા અને તેની રચનામાં વધુ સારી દૃષ્ટિ પ્રદાન કરશે. આ ડેટા વૈજ્ઞાનિકોને સૌર પવનની ઉત્પત્તિ અને અકસેલરેશનની વિવિધ પદ્ધતિઓની તપાસ કરવામાં મદદ કરશે.આદિત્ય L1 મિશન ભારતના અવકાશ સંશોધનના પ્રયાસોમાં એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ છે, કારણ કે તે સૂર્યના રહસ્યોને ખોલવા માટે પ્રવાસની શરૂઆત કરે છે. સૂર્યના કોરોનાનો અભ્યાસ કરીને અને સૌર વાવાઝોડાની આસપાસના રહસ્યોના ઉપરથી તે પડદો ઉપાડશે. આ મિશન અવકાશના હવામાન વિશેની વધુ સમજણ અને સારી તકનીકી માળખા પર તેની અસર જાણવામાં માદામ કરશે.

  આદિત્ય L1 સ્પેસક્રાફ્ટ દ્વારા એકત્રિત કરવામાં આવેલ ડેટા માત્ર વૈજ્ઞાનિકો અને સંશોધકોને જ નહીં પરંતુ મજબૂત અવકાશ હવામાન આગાહી મોડલ્સના વિકાસમાં પણ મદદ કરશે. આ ઉન્નત અવકાશ હવામાન અનુમાન ક્ષમતાઓ આપણને સૌર વાવાઝોડાની પ્રતિકૂળ અસરોથી સેટેલાઇટ કોમ્યુનિકેશન સિસ્ટમ્સ, પાવર ગ્રીડ અને ઉડ્ડયન જેવી નિર્ણાયક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને સુરક્ષિત કરવામાં સક્ષમ બનાવશે.જેમ જેમ આદિત્ય L1 મિશન સૂર્યના અન્વેષિત ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરે છે, તે વિશ્વભરના વૈજ્ઞાનિકોની આશાઓ અને આકાંક્ષાઓને વહન કરે છે. તેની સફળતા નિઃશંકપણે ભાવિ અવકાશ મિશન માટે માર્ગ મોકળો કરશે, જે બ્રહ્માંડ વિશેની આપણી સમજણમાં પ્રગતિશીલ શોધો અને પ્રગતિ તરફ દોરી જશે.

અન્ય સમાચારો...

• 

  સાચો વૈરાગ્ય -કુમારી  નિતૂં  સૈની

  10-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  2000 ની સાલમાં શરૂ થયેલ કેબીસી એટલે અમિતાભ કે અમિતાભ એટલે કેબીસી એવું એનું સજ્જડ પ્લેટફોર્મ બન્યું! -ફાલ્ગુની વસાવડા

  10-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  મિલકત અને વાસ્તુદોષ.. - રીટા મેકવાન

  
  

  10-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  જીવતાં વડીલો માટે સમય આપો - નહિતર એમનાં પાછળ શ્રાદ્ધ કરવા થી કેટલો ફળશે??? -બ્રહ્માકુમારી સંજયબેન 

  
  

  10-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  જ્યાં સુધી પોતાની આંખે દૃશ્ય જોશે નહીં ત્યાં સુધી સ્વપ્ન શું છે એને ખબર કેમ પડશે? -આરતી રામાણી ‘એન્જલ’

  
  

  10-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  નરેન્દ્ર મોદીઃ ગુજરાતના વિકાસની ફિલોસોફીના પ્રણેતા -હિમાંશુ ઉપાધ્યાય

  7-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  ગરબા રમજો ગેમ નહીં - નીધિ મહેતા

  
  

  4-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  ઉજળો ગુનેગાર -પીના પટેલ “પિન્કી”

  
  

  4-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  સંત એકનાથજી મહારાજનું જીવનચરીત્ર -વિનોદભાઇ માછી

  
  

  4-10-2023 આર્ટિકલ

• 

  પ્રેમ જીવનમાં અનેક પરીક્ષાઓ લે છે.....-વર્ષાબેન ‘વૃંદા’

  
  

  4-10-2023 આર્ટિકલ